ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի փորձագետները՝ բաժնի պետ Ռուբեն Աղուզումցյանի գլխավորությամբ, հուլիսի 2-ին մասնակցել են ՀՀ ԱՆ Առողջապահության ազգային ինստիտուտի, Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի և Ֆրանսիայի Լե Վինաթիե հոգեբուժական համալսարանի (Լիոն) համատեղ կազմակերպած «Տրավմա և վերականգնում» խորագրով հայ-ֆրանսիական III գիտաժողովին:
Միջոցառման շրջանակներում զեկույցներով են հանդես եկել և հոգեբանական բնագավառի արդիական հարցերի շուրջ իրենց տեսլականով են կիսվել ոլորտի հայ, ֆրանսիացի, ռուս առաջատար մասնագետներն ու գիտնականները:
Ներկայացված թեմաներն առնչվում էին հետտրավմային սթրեսային խանգարումների վաղ միջամտություններին, մարտական տրավմայի ախտանիշների կանխատեսող նշանակությանը, ռազմական տրավմայի հոգեբանական միջամտության արդյունավետության գնահատմանը, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունից տուժած փախստականների հոգեբանական օգնության տրամադրմանը, Ստեփանակերտում պայթյունից տուժած անձանց հոգեբանական աջակցության առանձնահատկություններին և այլն:
Գիտաժողովի շրջանակներում Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանը հանդես է եկել «Ընտանեկան տրավմաների հոգեբանական առանձնահատկությունները» թեմայով զեկույցով, որում ներկայացրել է ընտանեկան հոգեբանական տրավմաների առաջացման պատճառները, ընտանիքի փոխհարաբերությունների նշանակությունը հոգեբանական տրավմաների կանխարգելման համատեքստում:
Աղուզումցյանի խոսքով՝ անհրաժեշտ է տարբերակել հոգեկան տրավման հոգեբանական տրավմայից:
«Հոգեկան տրավման մարդու հոգեկան առողջությանը հասցված վնասն է, որը ենթակա է գնահատման հոգեբուժության ոլորտի մասնագետների կողմից, իսկ հոգեբանական տրավմայի ազդեցությունը կարող է արտահայտված չլինել, ի հայտ գալ ավելի ուշ և վերափոխվելով՝ իր ազդեցությունն ունենալ մարդու տարբեր տարիքներում: Ընտանեկան տրավմաների հիմնական պատճառներից են ծնողական սխալ վարքն ու դաստիարակությունը»,-նշել է պրոֆեսորը՝ նկատելով, որ հաճախ ծնողը չի էլ կարող պատկերացնել, թե երեխայի մոտ ինչ հոգեբանական տրավմա կարող է առաջ բերել իր վարքը կամ խոսքը:
Աղուզումցյանը նշել է, որ ներկայումս քաղաքացիական գործերով շատ են դեպքերը, երբ ամուսնալուծություններից հետո նախկին ամուսինները երեխաներին օգտագործում են որպես գործիք՝ նրանց հասցնելով հոգեբանական բազմաթիվ տրավմաներ, ինչն էլ հետագայում արտահայտվում է տարբեր տարիքներում:

ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի ներկայացուցիչները հունիսի 20-ին Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Համալսարան-ում մասնակցել են Աշխատանքի շուկա 2024-ին՝ ներկայացնելով Բյուրոյի գործունեության ուղղությունները, կադրային քաղաքականության և որակի ապահովման ուղղությամբ իրականացվող ծրագրերը:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն, հավատարիմ մնալով իր որդեգրած սկզբունքներին, նպատակաուղղված է ակտիվ փոխգործակցություն ծավալել բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների հետ՝ բուհական և հետբուհական կրթության որակյալ իրականացման և բարձր մասնագիտական գիտելիքներով և գործնական հմտություններով օժտված մասնագետների պատրաստման գործում իր նպաստն ունենալու համար:

ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի՝ գիտության գծով տեղակալ, ք․գ․թ Պատվական Ոսկանյանը և Բյուրոյի քրեաբանության կիրառական հիմնախնդիրների գիտահետազոտական կենտրոնի պետ, ի․գ․թ․, դոցենտ Գևորգ Իսրայելյանը հունիսի 11-ին ՀՀ ՆԳՆ  կրթահամալիրում  MIA Educational Complex  -  ՆԳՆ կրթահամալիր մասնակցել են «Հանցագործությունների քննության կրիմինալիստիկական ապահովումը» թեմայով 9-րդ գիտագործնական միջազգային համաժողովին:
Գիտաժողովի շրջանակներում քննարկվել են հանցագործությունների քննության քրեագիտական ասպեկտին, կրիմինալիստիկական նորագույն լուծումներին՝ այդ թվում արհեստական բանականության օգտագործմամբ մասնագիտական գործողությունների իրականացմանը վերաբերող հարցեր:
Համաժողովին «Հանցագործությունների քննության քրեագիտական (փորձագիտական) ապահովման իրավական հիմքերի հասկացության բնորոշումը և նոր կարգավորումների որոշ խնդիրները Հայաստանի Հանրապետությունում» թեմայով զեկույցով է հանդես եկել Բյուրոյի քրեաբանության կիրառական հիմնախնդիրների գիտահետազոտական կենտրոնի պետ, ի․գ․թ․, դոցենտ Գևորգ Իսրայելյանը։ 
Հանցագործությունների քննության քրեագիտական ապահովման իրավական հիմքերը Իսրայելյանը բնորոշել է որպես նորմատիվ իրավական ակտերի ամբողջություն՝ բովանդակող այնպիսի իրավական նորմեր, որոնք հնարավորություն են տալիս արդյունավետ, որակյալ, օպտիմալ և ռացիոնալ ձևով հավաքել, ամրագրել, վերցնել, հետազոտել քրեագիտական առումով հետաքրքրություն ներկայացնող տեղեկատվությունը և այն օգտագործել քրեական վարույթի խնդիրների լուծման համար:
Անդրադառնալով ոլորտամետ իրավական կարգավորումների անհրաժեշտությանը, Իսրայելյանն ընդգծել է «Դատափորձագիտական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի մշակման, փորձագիտական կազմակերպությունների, դատափորձագիտական գործունեության իրավական և կազմակերպական հարցերի կարգավորման տեսակետից օրենքի հիմնարար նշանակության մասին՝ միաժամանակ ներկայացնելով նախագծի որոշ դրույթներում առկա  խնդրահարույց կարգավորումներն ու օրենսդրական բացերը:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է համագործակցությունը կրթական հաստատությունների հետ, ինչպես նաև մասնակցությունը նմանօրինակ համաժողովներին՝ ի նպաստ միջազգային համագործակցության շրջանակների ընդլայնմանը, մեր երկրում դատափորձագիտական հնարավորությունների արդիականացմանն ու ոլորտի կայուն զարգացման ապահովմանը։

ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի՝ գիտության գծով տեղակալ  Պատվական Ոսկանյանը և Բյուրոյի գիտական հետազոտությունների և տեխնիկական փորձարկումների համակարգման բաժնի պետ Կարեն Մամիկոնյանը հունիսի 6-ին մասնակցել են Ռուսաստանի արդարադատության պետական համալսարանի դատական փորձաքննությունների և կրիմինալիստիկայի ամբիոնի, ինչպես նաև ՌԴ ֆինանսատնտեսական ոլորտի դատական փորձագետների միության համատեղ կազմակերպած «Դատական փորձաքննության տեսությունն ու պրակտիկան տնտեսական վեճերի և գործերի քննությունը քրեական, քաղաքացիական, արբիտրաժային և վարչական դատավարությունում» թեմայով կլոր սեղան-քննարկումը: 
Քննարկմանը մասնակցում էին արդարադատության բնագավառի ներկայացուցիչներ, դատափորձագիտական ոլորտի առաջատար մասնագետներ, գիտնականներ Հայաստանից (տեսակապի միջոցով) և Ռուսաստանից:
Կլոր սեղանի շրջանակներում քննարկվել են ոլորտի արդի հիմնախնդիրները, այդ թվում՝ տնտեսագիտական փորձաքննության տեսության ներկա վիճակը, ոլորտի զարգացման հեռանկարները, դատավարությունում տնտեսագիտական փորձաքննության դերը, դատափորձագիտական հետազոտությունների որակի հիմնախնդիրները, դատական փորձաքննության տեսությունն ու պրակտիկան տնտեսական վեճերի և գործերի քննությունը քրեական, քաղաքացիական, արբիտրաժային և վարչական դատավարությունում, փորձագիտական կադրերի պատրաստումը և այլն:
Կլոր սեղան-քննարկման արդյունքների հիման վրա կհրատարակվի զեկույցների ժողովածու, որտեղ կներկայացվի նաև տնտեսագիտության թեկնածու, դոցենտ Կարեն Մամիկոնյանի՝ «Բիզնեսի իրավական կարգավորման խնդիրները դատատնտեսագիտական հետազոտությունների դիտանկյունից» թեմայով հոդվածը:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է մասնակցությունը նմանօրինակ միջոցառումներին՝ ի նպաստ միջազգային համագործակցության շրջանակների ընդլայնմանը, մեր երկրում դատափորձագիտական հնարավորությունների արդիականացմանն ու ոլորտի կայուն զարգացման ապահովմանը։

ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանը, Բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի հոգեբան-փորձագետ Մանուկ Համբարձումյանը հունիսի 6-7-ը տեսակապի միջոցով մասնակցել են Վրոցլավի համալսարանի (Լեհաստան) կազմակերպած ձեռագրաբանական փորձաքննություններին նվիրված միջազգային սիմպոզիումին:
Համաժողովին մասնակցում էին ձեռագրաբանական և հոգեբանական փորձաքննությունների բնագավառների առաջատար փորձագետներ և գիտնականներ Հայաստանից, ԱՄՆ-ից, Իսպանիայից, Լեհաստանից, Մալազիայից, Լիտվայից, Լիբանանից, Արգենտինայից, Ռումինիայից, Իտալիայից և այլ երկրներից:
Սիմպոզիումի շրջանակներում քննարկվել են ձեռագրաբանության և հոգեբանական փորձաքննությունների ոլորտներին առնչվող արդի հիմնախնդիրները, այդ թվում՝ գրաֆոլոգիայի, ձեռագրի միջոցով անձի հոգեբանական բնութագրերի, ձեռագրերի վերլուծության, անհատական գրաֆիկական գծագրի համեմատական տարրերի որակի գնահատման, հին փաստաթղթերի հետազոտման ժամանակակից մեթոդների, գրաֆոլոգիական և քրեաբանական ասպեկտների համեմատությանն առնչվող հարցեր:
Սիմպոզիումի շրջանակներում ներկայացվել է Շվեյցարիայի ձեռագրաբանական գիտությունների ինստիտուտի (IHS) հետազոտական ծրագրերի ղեկավար, տեխ.գ.թ. Յուրի Չեռնովի, Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանի և Բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի հոգեբան-փորձագետ Մանուկ Համբարձումյանի հեղինակած՝ «Համալիր փորձաքննության իրականացումը դատահոգեբանական փորձաքննության ոլորտում՝ ձեռագիր փաստաթղթերի վերլուծության կիրառմամբ» թեմայով համատեղ զեկույցը:
Հիշյալ զեկույցը, որն ունի տվյալ փորձագիտական բնագավառի համար գիտագործնական կարևոր նշանակություն, կհրապարակվի Վրոցլավի համալսարանի գիտական ամսագրում:
Հիշեցնենք, որ նախորդ տարվա ապրիլին ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի և Շվեյցարիայի ձեռագրաբանական գիտությունների ինստիտուտի (IHS) միջև կնքվել էր համագործակցության պայմանագիր, որի հիման վրա ներկայում հոգեբանական և հոգեբանաձեռագրաբանական փորձաքննությունների մեթոդների և մեթոդիկաների մշակմանն ուղղված համատեղ գիտական հետազոտություններ են իրականացնում:

Մայիսի 30-ին ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի կոլեգիալ կառավարման մարմինը՝ խորհուրդը փակ, գաղտնի քվեարկությամբ Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի տնօրեն ընտրեց բժշկական գիտությունների թեկնածու Արգամ Հովսեփյանին:

ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հրամանագրով Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման ակադեմիայի հիմնադրման 30-րդ տարեդարձի կապակցությամբ, գիտության և կրթության զարգացման գործում ներդրած նշանակալի ավանդի համար Պետական կառավարման ակադեմիայի հոգեբանության և քաղաքագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Ռուբեն Աղուզումցյանը պարգևատրվել է «Մովսես Խորենացու» մեդալով:

Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի ողջ անձնակազմը շնորհավորում է Բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ Ռուբեն Աղուզումցյանին պետական բարձր պարգևի արժանանալու կապակցությամբ, մաղթում քաջառողջություն, եռանդ և հաջողություններ՝ իր արգասաբեր աշխատանքը շարունակելու, իր գիտելիքները, փորձն ու կարողություններն օգտագործելու` ի նպաստ մեր պետության գիտահենք զարգացման:

ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի ներկայացուցիչները մայիսի 22-23-ը մասնակցել են Նիժնի Նովգորոդի Լոբաչևսկու անվան ազգային հետազոտական պետական համալսարանի դատական փորձաքննություների ամբիոնի կազմակերպած «Դատական փորձաքննությունների զարգացման հեռանկարները. ազգային և միջազգային միտումները» թեմայով միջազգային գիտագործնական համաժողովին:
Միջոցառմանը մասնակցում էին դատափորձագիտական բնագավառի առաջատար փորձագետներ և գիտնականներ Հայաստանից, Ռուսաստանից, Բելառուսից, Ղազախստանից, Սերբիայից և այլ երկրներից:
Գիտաժողովին քննարկվել են դատական փորձաքննության զարգացման հեռանկարները՝ գիտական ուղղության և պրակտիկ գործունեության համատեքստում, դատական փորձագետների վերապատրաստման գործընթացում տեսական գիտելիքների փոխանցման խնդիրները և ոլորտին վերաբերող այլ արդի հարցեր:
Գիտաժողովի պլենար նիստին զեկույցով է հանդես եկել Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանը՝ ներկայացնելով դատահոգեբանական ոլորտի փորձագետների մասնագիտական պատրաստման ժամանակակից խնդիրները:
«Արագ փոփոխվող իրադրությունների պայմաններում փորձագետներից պահանջվում են նոր կոմպետենցիաներ, որոնք, ցավոք, հոգեբանական ուղղվածության ուսումնական բարձրագույն հաստատություններում չեն ձևավորվում,-իր ելույթում նշեց Աղուզումցյանը՝ ընդգծելով մասնագիտական բուհերում դատահոգեբանական փորձաքնությունների կրթական ծրագրերի ներդրման անհրաժեշտության մասին:
Պրոֆեսորի խոսքով՝ դատահոգեբանական փորձաքննությունների բնագավառում կիրառվող անձի հոգեբանական հատկությունների գնահատման հոգեբանական թեստերի մեծ մասն այսօր հնացած են, իսկ գիտական հիմնավորում ունեցող հայալեզու թեստերը, որոնք հարմարեցված են հայ բնակչության համար, քիչ են: Ըստ Աղուզումցյանի՝ նշված խնդրի լուծման համար հարկավոր է ստեղծել գիտական հիմնավորում ունեցող և հարմարման գործընթաց անցած հայալեզու հոգեբանական թեստեր, որոնք կարող են կիրառվել հոգեբանական փորձաքննությունների իրականացման ընթացքում՝ հատկապես երեխաների հետ աշխատելիս:
Այս առումով, ըստ Աղուզումցյանի, կարևոր է հատկապես համատեղ գիտահետազոտական աշատանքների իրականացումը:
Նշենք, որ տևական ժամանակ է «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ը և Շվեյցարիայի ձեռագրաբանական գիտությունների ինստիտուտը (IHS) հոգեբանական և հոգեբանաձեռագրաբանական փորձաքննությունների մեթոդների և մեթոդիկաների մշակմանն ուղղված համատեղ գիտական հետազոտություններ են իրականացնում, որի նախնական արդյունքները բավականին գոհացնող են:
Բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետն անդրադարձավ նաև հոգեբան-փորձագետի աշխատանքի գնահատման հետ կապված հարցերին, ինչպես նաև հոգեբան-փորձագետի աշխատանքի բարդությանն՝ ընդգծելով փորձաքննության իրականացման ընթացքում մասնագիտական հուզական այրման կանխարգելման կարևորությունը:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է մասնակցությունը նմանօրինակ միջոցառումներին՝ ի նպաստ միջազգային համագործակցության շրջանակների ընդլայնմանը, մեր երկրում դատափորձագիտական հնարավորությունների արդիականացմանն ու ոլորտի կայուն զարգացման ապահովմանը։

Մայիսի 14-16-ը ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի նյութագիտական փորձաքննությունների բաժնի պետ Աննա Թովմասյանը, դատագենետիկական փորձաքննությունների բաժանմունքի պետ Անահիտ Մամիկոնյանը, Բյուրոյի ուսուցման և որակավորման կենտրոնի գլխավոր մասնագետ Նազիկ Այվազյանը ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունում մասնակցել են «Հավատարմագրման ազգային մարմին» ՊՈԱԿ-ի կազմակեպած «ISO/IEC 17025 միջազգային ստանդարտի պահանջները» թեմայով դասընթացին:
Դասընթացի շրջանակներում ներկայացվել են «ISO/IEC 17025 միջազգային չափանիշները, դրանց համապատասխանելու պահանջները, քննարկվել են սերտիֆիկացված առաջնային ստանդարտ նմուշների, կիրառվող մեթոդների վալիդացման, քանակական հաշվարկների իրականացման ժամանակ չափման անորոշության հաշվարկման մեթոդների իրականացման, սխալանքի հաշվարկման, ստուգաչափման, տրամաչափարկման իականացման վերաբերյալ հարցեր, որոնք կարևոր նշանակություն ունեն որակի կառավարման համակարգի կատարելագործման և միջազգային չափանիշներին համապատասխանեցման համար:
Դասընթացի ավարտին մասնակիցներին տրվել են համապատասխան վկայականներ:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է կազմակերպությունում ներդրված որակի կառավարման համակարգի շարունակական զարգացման ապահովման և լաբորատորիաների հավատարմագրման գործընթացի արդյունավետ իրականացումը՝ ի նպաստ Հայաստանի Հանրապետությունում միջազգային չափանիշներին համապատասխան դատափորձագիտական հնարավորությունների ձևավորմանն ու հավաստի արդյունքների ապահովմանը:

2024 թվականի մայիսի 17-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի գիտական և գիտատեխնիկական գործունեություն իրականացնող անձնակազմի ժողովը, որի շրջանակներում իրականացվեց         կազմակերպության տնօրենի թափուր պաշտոնի համար առաջադրված բոլոր թեկնածուների նախնական քննարկում և փակ, գաղտնի քվեարկություն:

Ըստ քվեարկության արդյունքների՝ քվեարկությանը մասնակցած 125 աշխատակիցների ձայները բաշխվել են հետևյալ կերպ.

1)      121 /մեկ հարյուր քսանմեկ/ կողմ Արգամ Նորայրի Հովսեփյանի թեկնածությանը,

2)      1 /մեկ/ կողմ Գարիկ  Գրավիկի Աղաբեկյանի թեկնածությանը,

3)      1 /մեկ/ կողմ Գևորգ Աշոտի Մարգարյանի թեկնածությանը,

4)      բոլորին դեմ՝ 2 /երկու/:

Հայաստանի հանրային ռադիոն անդրադարձել է ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ում իրականացվող դատանյութագիտական և դատագենետիկական համալիր փորձաքննություններին։

Բյուրոյի գործունեության մասին պատմող հերթական ռադիոթողարկմանը հետևեք այստեղ: https://hy.armradio.am

Մայիսի 7-ին ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի ղեկավար Արգամ Հովսեփյանը և ամերիկյան առաջատար «GTH DNA» խորհրդատվական կազմակերպության նախագահ Թիմ Շելբերգը ստորագրել են համագործակցության պայմանագիր՝ դատագենետիկական փորձաքննությունների բնագավառում ակտիվ փոխգործակցության ծավալման և ոլորտի զարգացման ապահովման նպատակով։

Կողմերն ամրագրել են հանցավորության դեմ պայքարի արդյունավետության բարձրացմանն ուղղված մոլեկուլային դատագենետիկական հետազոտությունների ժամանակակից մեթոդների և միջոցների արդյունավետ կիրառման, ընդգրկուն ԴՆԹ տվյալների բազայի ձևավորման, այդ ուղղությամբ համապատասխան իրավական կարգավորումների մշակման, ոլորտի զարգացման ապահովմանն ուղղված համատեղ գիտագործնական աշխատանքների իրականացման, բարձր որակավորում ունեցող փորձագետների պատրաստման, համատեղ գիտագործնական միջոցառումների անցկացման կարևորությունը։

Նախանշվել են «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի և ԱՄՆ «GTH DNA» խորհրդատվական կազմակերպության միջև փոխգործակցության շրջանակներում իրականացվելիք աշխատանքների հիմնական ուղղությունները, մասնավորապես՝ «GTH DNA»-ի կողմից ԴՆԹ փորձաքննությունների իրականացման, ինչպես նաև ԴՆԹ տվյալների բազաների ձևավորման և կիրառման հետ կապված տեխնիկական խորհրդատվության, փորձագետների ուսուցման, օրենսդրության և քաղաքականության մշակման վերաբերյալ առաջարկությունների ներկայացման, ինչպես նաև գաղտնիության, տվյալների պաշտպանության հետ կապված հարցերը՝ տեսական և գործնական գիտելիքների փոխանակման, դատափորձագիտական ոլորտի արդիական հարցերի վերհանման և ոլորտում առկա հիմնախնդիրների արդյունավետ լուծման համատեքստում։

Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է դատագենետիկական փորձաքննությունների ոլորտում առկա միջազգային նորագույն հնարավորությունների և լավագույն փորձի ներդրման նպատակով միջազգային գործընկեր կառույցների հետ ակտիվ համագործակցության ծավալումը՝ ի նպաստ Հայաստանի Հանրապետությունում դատափորձագիտական գործունեության տվյալ ուղղության շարունակական զարգացմանը, փորձագիտական հնարավորությունների կատարելագործմանը, անհրաժեշտ տվյալների բազաների ձևավորմանն ու դրանց արդյունավետ կիրառմանը։

ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի փորձագետները, բաժնի պետ Ռուբեն Աղուզումցյանի գլխավորությամբ Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանում ապրիլի 26-ին մասնակցել են «Դատահոգեբանական փորձաքննություն. տեսություն և պրակտիկա» խորագրով երկրորդ հանրապետական գիտագործնական գիտաժողովին:
Համաժողովի նպատակն էր քննարկել, վերլուծել և գնահատել անձի դատահոգեբանական փորձաքննության խնդիրները, փորձաքննության մեթոդաբանական և կիրառական հիմքերը, որոնք կնպաստեն այս բնագավառում հոգեբանական փորձաքննությունների արդյունավետության բարձրացմանը:

Գիտաժողովի պլենար նիստին Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի պետ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանը հանդես է եկել «Դատահոգեբանական փորձաքննության առանձնահատկությունները» թեմայով զեկույցով, որում ներկայացրել է դատահոգեբանական փորձաքննությունների բնագավառի արդի հիմնախնդիրները, անձի դատահոգեբանական փորձաքննության առանձնահատկությունները, հոգեբան-փորձագետի աշխատանքի բարդությունն՝ ընդգծելով փորձաքննության իրականացման ընթացքում մասնագիտական հուզական այրման կանխարգելման կարևորությունը:
Գիտաժողովի շրջանակներում զեկույցներով են հանդես եկել նաև Բյուրոյի հոգեբանական փորձաքննությունների բաժնի հոգեբան-փորձագետներ Մանուկ Համբարձումյանը և Գայանե Շահվերդյանը:

Մասնավորապես Մանուկ Համբարձումյանը «ՀՀ-ում զինծառայողների ինքնասպանությունների, ինքնասպանության փորձի առնչությամբ փորձաքննությունների առանձնահատկությունների վերլուծությունը» թեմայով զեկույցում անդրադարձել է վերջին տարիների ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության և Արցախի զինված ուժերում գրանցված զինառայողների մահացության դեպքերին, դրանց պատճառականությանը և վիճակագրությանը, զինծառայողների կողմից իրականացված ինքնասպանության դեպքերին ու ինքնասպանության փորձերին, վերջիններիս առնչությամբ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ում նշանակված և իրականացված դատահոգեբանական, ինչպես նաև համալիր փորձաքննությունների առանցքային ասպեկտներին:
Գայանե Շահվերդյանն էլ ներկայացրել է «Դատահոգեբնական փորձաքննությունների առանձնահատկությունները գործնականում» թեմայով զեկույց (համահեղինակներ՝ Մ. Համբարձումյան, Ա. Գաբրիելյան, Տ. Մամյան)՝ խոսելով վերջին տարիներին Բյուրոյում նշանակված և իրականացված՝ բռնությունների, իրավական նշանակություն ունեցող հուզական վիճակների, հետմահու, ինչպես նաև անչափահասների հետ կատարվող դատահոգեբանական փորձաքննությունների տեսակների, դրանց առանձնահատկությունների մասին՝ նպատակ ունենալով վերհանել նշված փորձաքննությունների իրականացման ընթացքում առաջացող խնդիրները, ներկայացնել փորձաքննության արդյունավետության բարձրացման համար արդյունավետ ուղիները:
Վերոհիշյալ զեկույցները հրապարակվել են «Դատահոգեբանական փորձաքննություն. տեսություն և պրակտիկա» խորագրով գիտաժողովի նյութերի ժողովածուում:

ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի տեսաձայնագրային, ֆոտոտեխնիկական և դիմանկարային բաժնի փորձագետները մասնակցում են Դատափորձագիտական ինստիտուտների եվրոպական ցանցի (ENFSI-ի) «Խոսքի և աուդիո ձայնագրությունների փորձաքննությունների» աշխատանքային խմբի (FSAAWG) համատեղ հետազոտական աշխատանքներին, ինչպես նաև ԵՄ-ի և ENFSI-ի հետ համատեղ իրականացվող CERTAIN-FORS WP7 ծրագրին, որոնց նպատակն է զարգացնել ավտոմատացված եղանակով ձայնի նույնականացման արդյունավետությունը:
Հաշվի առնելով COVID-19 համաճարակի շրջանում պաշտպանիչ դիմակների մասսայական կրման պայմաններում ձայնային հատկանիշների փոփոխության հանգամանքը, ENFSI-ը նախաձեռնել է եվրոպական լեզուներով ձայնային տվյալների միասնական բազայի ստեղծում, ինչպես նաև դիմակի կրման պայմաններում արտաբերված խոսքի հատկանիշների ուսումնասիրություն:
Այս նպատակով Բյուրոյի համապատասխան ստորաբաժանման փորձագետները ակտիվորեն ներգրավված են «Խոսքի և աուդիո ձայնագրությունների փորձաքննությունների» աշխատանքային խմբի ձայնի նմուշների տվյալների բազայի ստեղծման գործընթացում՝ բազան համալրելով հայերեն ձայնի նմուշներով: Ձայնային տվյալների հավաքագրումը, բնութագրումը, տվյալների բազայի ձևավորումն ու փորձարկումը հնարավորություն կտա օպտիմալացնել խոսքի և աուդիո ձայնագրությունների փորձաքննությունների բնագավառի փորձագետների աշխատանքը, կբարձրացնի ծրագրային ապահովումներով ձայնի մշակման և նույնականացման գործընթացի արդյունավետությունը:
Ձայնային նմուշների տվյալների ընդգրկուն բազայի ձևավորումը կնպաստի նաև դատափորձագիտական ոլորտում, մասնավորապես աուդիո և խոսքի փորձաքննության բնագավառում եվրոպական ընդհանուր մոտեցումների և դրանց հիման վրա միասնական մեթոդների մշակմանը:
Հիշեցնենք, որ նախորդ տարվա հոկտեմբերին Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի տնօրեն Արգամ Հովսեփյանի նախաձեռնությամբ Հայաստանում առաջին անգամ անցկացվեց Դատափորձագիտական ինստիտուտների եվրոպական ցանցի (ENFSI-ի) «Խոսքի և աուդիո ձայնագրությունների փորձաքննությունների» աշխատանքային խմբի (FSAAWG) 24-րդ տարեկան աշխատաժողովը, որին մասնակցում էին ENFSI-ի անդամ երկրների երկու տասնյակից ավելի պատվիրակներ, որի շրջանակներում տեղի ունեցած քննարկումների և Բյուրոյի գիտահետազոտական պոտենցիալի դիտարկման արդյունքում որոշվեց Բյուրոյի փորձագետներին նույնպես ընդգրկել նշված հետազոտական աշխատանքներում։
ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ը, հանդիսանալով Հայաստանի Հանրապետությունից ENFSI-ի միակ և լիիրավ անդամը, մշտապես ձգտում է կատարելագործել իր փորձագիտական անձնակազմի հմտությունները, ապահովել նրանց լիարժեք ինտեգրումը եվրոպական մասնագիտական աշխատախմբերում, արդյունավետ կիրառել նորագույն գիտական նվաճումներն ու միջազգային առաջադեմ փորձը՝ ի նպաստ մեր երկրում դատափորձագիտական բնագավառի զարգացմանը, իրականացվող փորձաքննությունների գիտականորեն հիմնավորված և հավաստի արդյունքների ապահովմանը։

«Դատական ԴՆԹ տվյալների բազայի զարգացման ծրագրերը Հայաստանում» թեմայով միջազգային տարածաշրջանային սիմպոզիումի շրջանակներում ապրիլի 11-ին ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ում տեղի ունեցավ միջազգային աշխատաժողով և արտերկրից ժամանած փորձագետների կողմից իրականացվեց դատագենետիկական բնագավառի հայաստանյան փորձագետների համար վերապատրաստում:

Աշխատաժողովին մասնակցում էին ԱՄՆ-ից, Ղազախստանից, Վրաստանից և այլ երկրներից ժամանած դատագենետիկական բնագավառի առաջատար մասնագետներ և գիտնականներ, ինչպես նաև ներկայացուցիչներ ՀՀ-ում տվյալ բնագավառում գործունեություն ծավալող շահագրգիռ գերատեսչություններից:
Աշխատաժողովի ընթացքում Հելսինկիի համալսարանի դատաբժշկական ֆակուլտետի պրոֆեսոր, ԴՆԹ բնագավառի միջազգային փորձագետ Բրյուս Բուդոուլը, որը հանդիսանում է նաև ԴՆԹ ոլորտում հայտնի CODIS համակարգի հիմնադիրներից մեկը ԱՄՆ-ում, մասնակիցներին ներկայացրեց ԴՆԹ տվյալների բազայի ձևավորման ընթացակարգերը, քրեական վարույթի և դատավարության ընթացքում ԴՆԹ տվյալների բազայի ապացուցողական նշանակության, ԴՆԹ նմուշների տիպավորման, ինչպես նաև ԴՆԹ սեկվենավորման ավտոմատացված համակարգի գործունեության հետ կապված ընթացակարգերն ու անհրաժեշտ պահանջները:
Միջոցառման ընթացքում «Thermo Fisher Scientific» ընկերության ներկայացուցիչ Միխայիլ Բոգովալովը ներկայացրեց դատական ԴՆԹ փորձաքննությունների բնագավառում կիրառվող նորագույն սարք-սարքավորումների հնարավորություններն ու արդյունավետ կիրառման ընթացակարգերը: «Thermo Fisher Scientific» ընկերության տարածաշրջանային ներկայացուցիչ Սատենդրա Կումարը խոսեց ռապիդ թեստերի միջոցով նույնականացման իրականացմանն առնչվող հիմնախնդիրների և առաջարկվող լուծումների մասին:
ԴՆԹ վերլուծության համար ոսկրերի մշակման ընթացքում ի հայտ եկող խնդիրները և դրանց լուծման արդյունավետ ուղիները ներկայացրեց Վրաստանի Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի ԴՆԹ լաբորատորիայի ղեկավար Նինո Քոչիաշվիլին:
Նույն օրը Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի ղեկավար Արգամ Հովսեփյանը առանձին քննարկումներ ունեցավ միջազգային առաջատար «GTH DNA» խորհրդատվական ընկերության նախագահ Թիմ Շելբերգի և «GTH DNA»-ի Կենտրոնական Ամերիկայի, Եվրոպայի և ԱՊՀ երկրների տարածաշրջանային տնօրեն Կայլ Շրոյդերի հետ, որի արդյունքում պայմանավորվածություններ ձեռք բերվեցին ԴՆԹ փորձաքննությունների ոլորտում հետագա փոխգործակցության ուղղությունների և փորձի փոխանակման շուրջ։
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն կարևորում է դատագենետիկական փորձաքննությունների ոլորտում միջազգային առաջատար ընկերությունների և բարձր որակավորում ունեցող առաջատար մասնագետների հետ ակտիվ փոխգործակցության ծավալումը՝ ի նպաստ Հայաստանի Հանրապետությունում դատափորձագիտական գործունեության տվյալ ուղղության շարունակական զարգացմանը, փորձագիտական հավաստի արդյունքների ապահովմանը, անհրաժեշտ տվյալների բազաների ձևավորմանն ու դրանք արդյունավետ կիրառմանը։